(Cadn.com.vn) - Tranh chấp biên giới giữa Campuchia và Thái Lan xung quanh khu vực đền Preah Vihear vẫn là đề tài nóng trên chính trường Bangkok.

Chiều 7-8, phát biểu trước 2.000 thành viên thuộc Mạng lưới những người yêu nước (NPN), đang biểu tình đòi chủ quyền đền Preah Vihear ở sân vận động Thái - Nhật tại quận Dindaeng, Bangkok, Thủ tướng Abhisit Vejjajiva khẳng định, Thái Lan đã, đang và sẽ tiếp tục nỗ lực bảo vệ chủ quyền, lãnh thổ trong tranh cãi với Campuchia. Trong phát biểu trên bục diễn thuyết của người biểu tình và được truyền hình trực tiếp tới cả nước, ông Abhisit nhấn mạnh chính phủ không có lý do gì để mất chủ quyền lãnh thổ vào tay Campuchia hoặc đánh đổi nó vì bất cứ lợi ích nào.

Về việc những người biểu tình đòi chính phủ giành lại đền Preah Vihear từ tay Campuchia, ông Abhisit nhấn mạnh giành lại ngôi đền này cũng là mong muốn của chính phủ, nhưng điều này rất khó thực hiện vì Thái Lan đã mất quyền kiểm soát ngôi đền từ năm 1962 sau khi Tòa án Công lý Quốc tế (ICJ) ra phán quyết ngôi đền thuộc chủ quyền của Campuchia.

Đối với kế hoạch quản lý ngôi đền mà Campuchia đệ trình Ủy ban Di sản thế giới (WHC), ông Abhisit cho biết trong năm tới, Thái Lan sẽ giải thích với WHC lý do nước này phản đối kế hoạch này do nó có thể vi phạm chủ quyền của Thái Lan đối với khu vực 4,6km2 bao quanh ngôi đền. Về yêu sách của những người biểu tình, mà nòng cốt là Liên minh nhân dân vì dân chủ (PAD), đòi hủy bỏ bản ghi nhớ đã ký với Campuchia năm 2000 về phân định lãnh thổ, ông Abhisit cho biết hủy bỏ văn kiện này có thể là giải pháp cuối cùng nếu hai nước không thể giải quyết được các tranh chấp biên giới.

Một diễn biến mới nhất, tại cuộc thảo luận tiếp theo với PAD và Mạng lưới Những người yêu nước yêu cầu chính phủ hủy bỏ Bản ghi nhớ (MoU) về Phân định ranh giới và vấn đề đền Preah Vihear để đánh bật người Campuchia ra khỏi khu vực chồng lấn, lấy lại ngôi đền đã được 900 tuổi này và không phải chia sẻ với Campuchia quyền quản lý khu vực bao quanh ngôi đền hôm ngày 8-8, ông Abhisit nói rằng, MoU được ký vào năm 2000 có lợi cho việc phân định ranh giới và là chìa khóa để ngăn chặn Campuchia đệ trình thành công kế hoạch quản lý ngôi đền bằng cách sử dụng một tấm bản đồ gây tranh cãi. 

Các thành viên Liên minh đoàn thể Campuchia biểu tình tại thủ đô Phnom Penh phản đối Thái Lan. Ảnh: Reuters

Sau đó cùng ngày, phát biểu trước cuộc biểu tình do hai phong trào trên tiến hành tại một sân vận động, Thủ tướng Abhisit cho biết, chính phủ đang cố gắng bảo vệ lãnh thổ và chủ quyền của đất nước trong cuộc tranh chấp biên giới với Campuchia và sẽ áp dụng mọi biện pháp phòng ngừa cần thiết và tìm kiếm biện pháp ngoại giao để giải quyết tình hình. Thậm chí, Thủ tướng Abhisit còn tuyên bố đến giải pháp là: “Sử dụng vũ lực sẽ là phương án cuối cùng”.

Tuy nhiên, đảng Puea Thai đối lập tố cáo chính phủ và đảng Chính trị mới (NPP) đang lợi dụng vấn đề Preah Vihear để làm xao nhãng sự chú ý của người dân vào những lời cáo buộc khủng bố nhằm vào PAD. Trong số 1.059 người tham gia cuộc khảo sát của Dusit Poll trong hai ngày 7 và 8-8, 46,7% tỏ rõ quan điểm không đồng tình với chiến dịch mà các nhóm theo chủ nghĩa dân tộc gọi là cuộc chiến nhằm bảo vệ chủ quyền lãnh thổ của Thái Lan.

Họ cho rằng, vấn đề này sẽ làm xã hội Thái Lan chia rẽ sâu sắc hơn nữa, làm tổn hại hình ảnh của Thái Lan trên trường quốc tế và khiến chính phủ chệch hướng khỏi các ưu tiên cho những vấn đề cấp bách hiện nay ở trong nước. Những người có quan điểm phản đối chiến dịch cũng bày tỏ lo ngại chiến dịch này có thể đẩy tranh cãi chủ quyền hiện nay với Campuchia tới mức nghiêm trọng hơn.

“Bằng việc đe dọa sử dụng vũ lực quân sự đối với Campuchia hòng giải quyết vấn đề biên giới, Thái Lan đã vi phạm trắng trợn Điều 2.3 và 2.4 của Hiến chương LHQ”, Thủ tướng Hun Sen.

Về tác động của chiến dịch đối với cuộc khủng hoảng chính trị - xã hội tại Thái Lan, khoảng 37% ý kiến nhận định chiến dịch sẽ thổi bùng căng thẳng và có thể dẫn tới một làn sóng bạo lực mới. Cuộc thăm dò cũng cho thấy 64% cho rằng, chính phủ cần xử lý hợp lý hoạt động phản đối Campuchia của những người theo chủ nghĩa dân tộc và yêu cầu họ hợp tác chấm dứt các hoạt động biểu tình.

Số còn lại có quan điểm cứng rắn hơn, với 18,3% đòi chính phủ trấn áp theo pháp luật để tránh tiếng “áp dụng tiêu chuẩn kép” và 17,5% muốn chính phủ triển khai binh sĩ quân đội duy trì kỷ cương, trật tự khi tình trạng khẩn cấp đang được áp dụng. Giới học giả Thái Lan cũng đứng về phía quan điểm của đa số trong cuộc khảo sát của Dusit Poll. Chuyên gia về quan hệ quốc tế đồng thời là nhà nghiên cứu khoa học chính trị của Trường Đại học Chulalongkorn, bà Puangthong Pawakapan, chỉ ra rằng: “Điều đáng lo ngại là những người tạm gọi là theo chủ nghĩa dân tộc đang đẩy Thái Lan vào xu thế đối đầu và thậm chí là một cuộc chiến tranh với Campuchia để giành lại đền Preah Vihear”.

Trong khi đó, Campuchia vẫn gia tăng các biện pháp để củng cố chủ quyền và việc quản lý khu vực đền Preah Vihear đã được ICJ công nhận. Ngày 8-8, Thủ tướng Campuchia Hun Sen đã gửi thư cho Chủ tịch Đại hội đồng LHQ Ali Abdussalam và Chủ tịch HĐBA LHQ Vitaly Churkin nêu rõ quan điểm của nước này về vấn đề đền Preah Vihear.

Động thái trên của Thủ tướng Hun Sen là nhằm đáp lại tin nói rằng Thủ tướng Abhisit dọa sẽ bãi bỏ MoU và có thể sử dụng các biện pháp quân sự để giải quyết vấn đề biên giới với Campuchia và xâm phạm chủ quyền của nước này khi tiếp tục để binh sĩ chiếm giữ Chùa Keo Sikkhakiri Svara, cách đền Preah Vihear 300m, nằm sâu trong lãnh thổ Campuchia. Đáp lại động thái này của ông Hun Sen, phát biểu trước báo giới tại Bangkok ngày 9-8, người phát ngôn chính phủ Thái Lan Panithan Wattanayakorn cho biết, nước này sẽ gửi thư tới LHQ để giải thích về lập trường đối với tranh cãi liên quan chủ quyền đền Preah Vihear.

Lê Minh Châu